Ελευθερία Ράπτου

Το θεατρικό έργο του Φόλκερ Λούντβιχ «Είμαστε πάτσι», ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βασίλη Κουκαλάνι από τη Συντεχνία του Γέλιου στο Σύγχρονο Θέατρο.

Ο Φόλκερ Λούντβιχ (Volker Ludwig), ο πολυβραβευμένος Γερμανός δραματουργός και σκηνοθέτης με έμφαση στο θέατρο για παιδιά και εφήβους καθώς και ο επί χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής του γερμανικού θεάτρου GRIPS (στο οποίο έχει τη θέση του συμβούλου), είχε πει ότι «σε ό,τι αφορά το GRIPS, σημαίνει να μην το βάζεις κάτω, να έχεις πίστη έστω και στον ελάχιστο κόκκο κοινής λογικής που απομένει και -το δυσκολότερο όλων- να διαμορφώνεις πάντα τη θετική οπτική».

Ο εισηγητής του αντιαυταρχικού θεάτρου και του θεάτρου της χειραφέτησης για παιδιά ακολουθεί με συνέπεια ακριβώς αυτή τη λογική: τα έργα του «μιλούν» στα παιδιά με τρόπο καθημερινό, αλλά ποτέ τετριμμένο, θίγουν σύγχρονα κοινωνικά και διαπροσωπικά ζητήματα, δεν ωραιοποιούν τις καταστάσεις αλλά και δεν φέρουν το κοινό αντιμέτωπο με υπερβολές με στόχο τον εντυπωσιασμό. Μέσα από τα έργα του ο Λούντβιχ προσφέρει τη «σκηνική» κάτοψη της πραγματικότητας.

Με τη μεικτή οπτική στο θέμα που κάθε φορά επιλέγει να δραματοποιήσει, η συνθήκη της συνύπαρξης, τόσο στη σκηνική όσο και στην πραγματική ζωή, η διαλεκτική μεταξύ των ενηλίκων και των παιδιών, ο κοινός τόπος καθίστανται αναγκαίοι παραστασιακοί δείκτες. Τα παιδιά αποκτούν λόγο και δράση στα έργα του Λούντβιχ, χωρίς ωστόσο να απεκδύονται της ανηλικότητάς τους. Δεν γίνονται οι σοφοί καθοδηγητές των ενηλίκων (γονέων, δασκάλων, γειτόνων κ.λπ.) ούτε αυτοί που έχουν το δίκιο μονοσήμαντα. Γίνονται συνομιλητές που συνειδητά αναλαμβάνουν ευθύνες και ρόλους, ώστε η οικογένεια, η γειτονιά, το σχολείο, η κοινωνία να είναι δομές περισσότερο υγιείς, υποστηρικτικές, δημοκρατικές, κοντολογίς ανθρώπινες.

Στο θεατρικό έργο του Φόλκερ Λούντβιχ «Είμαστε πάτσι», που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βασίλη Κουκαλάνι από τη Συντεχνία του Γέλιου στο Σύγχρονο Θέατρο, οι έννοιες της διαλεκτικής, της συνύπαρξης, της ισότητας και της συνεργασίας είναι βασικοί δραματουργικοί-επιτελεστικοί πόλοι.

Η κωμωδία του Λούντβιχ αποτελεί μια κριτική, σκηνική άποψη για την ισότητα των φύλων, για τα στερεότυπα, για τις εμπεδωμένες «αρνητικές» κοινωνικές συμπεριφορές που αποξενώνουν τους ανθρώπους. Στο έργο θίγεται το ζήτημα της μονογονεϊκής οικογένειας, της ανατροφής των παιδιών, των σχέσεων μεταξύ των ζευγαριών, των εργασιακών σχέσεων, αλλά και θέματα που αφορούν το ηγεμονεύον οικονομικό μοντέλο, την κρίση στέγης, τις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους.

Με τρόπο άμεσο, ψυχαγωγικό, ο Κουκαλάνι, πιστός στο σημασιολογικό πυρήνα του έργου, ανεβάζει μια παράσταση με ρυθμό, διαλογική ευθύτητα, κινησιολογική καθαρότητα (κίνηση: Μαργαρίτα Τρίκκα) και δουλεμένη εκφορά του λόγου. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Γεωργίας Μπούρδα είναι λειτουργικά, απηχώντας την καθημερινότητα. Πολύ καλοί στον ρόλο των παιδιών οι Μικές Γλύκας, Μαριέλα Δουμπού, Χριστίνα Μαριάνου, καθώς δουλεύουν με υποκριτική καθαρότητα και σωματική ευελιξία.

Οι ατάκες με χιούμορ και υφέρπουσα κριτική στάση εκτοξεύονται με αμεσότητα και αγγίζουν το κοινό, που αντιδρά θετικά και συμμετοχικά στη σκηνοθετική άποψη. Σαν γονείς, η Βασιλική Διαλυνά και ο Φώτης Λαζάρου επιτελούν με σαφήνεια τον ρόλο τους, ενώ ο Αντώνης Χρήστου στους ποικίλους ρόλους που αναλαμβάνει (μεσίτης, γριά κυρία, προϊστάμενος) λειτουργεί σαν καταλύτης στις αλλαγές τόσο της παραστασιακής ατμόσφαιρας όσο και στις εναλλαγές μεταξύ σοβαρού και αστείου, προβλήματος-ενδεχόμενης λύσης.

Σε μια παράσταση όπου το ζητούμενο είναι να αποδοθεί το «δίκιο» κάπου στη μέση και να εμπεδωθεί η ανάγκη της κατανόησης των αναγκών του άλλου, πέρα από τις καταπιεστικές συμβάσεις, η παράσταση «Είμαστε πάτσι» ψυχαγωγεί χωρίς εκπτώσεις, ακουμπώντας με σαφήνεια και σύγχρονο βλέμμα στην παιδαγωγική, δημοκρατική πρόθεση του δραματουργού.

https://www.avgi.gr/tehnes/434960_mia-parastasi-enantia-sta-stereotypa